Το Απαγορευμένο Βιβλίο του 1825

Τα Απαγορευμένα Χαλκογραφικά Ερωτικά του 1825

Γυμνό και Ερωτισμός στη Γαλλία του 19ου Αιώνα

“Invocation à l’Amour”: Η Ιστορία ενός Παράνομου Ερωτικού Αριστουργήματος

Erotic Illustrations From 1825: Ανάλυση του Invocation à l’Amour (1825)

Οι ερωτικές εικονογραφήσεις του 19ου αιώνα αποτελούν ένα πολύτιμο παράθυρο στην πολιτισμική ιστορία της σεξουαλικότητας. Το έργο Invocation à L’Amour – Chant Philosophique (1825), αποδίδεται σε κύκλους Γαλλικής ερωτικής λογοτεχνίας της Παλινόρθωσης και συνδέεται με μια εποχή όπου οι ερωτικές παραστάσεις λειτουργούσαν ως φιλοσοφικά και αισθησιακά σχόλια πάνω στην ανθρώπινη φύση.

Οι εικόνες αυτού του έργου δεν είναι απλώς αισθησιακές· αποτελούν κοινωνικά τεκμήρια, δείχνοντας πώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονταν την αγάπη, το σώμα και τη σεξουαλικότητα σε μια εποχή όπου ο δημόσιος λόγος για το σεξ ήταν περιορισμένος.

Γιατί έχει σημασία σήμερα;
Επειδή μας βοηθά να κατανοήσουμε:

• Πώς οι κοινωνίες κατασκεύασαν τις αντιλήψεις γύρω από το σεξ

• Πώς η τέχνη λειτουργεί ως “εκπαίδευση συναισθημάτων”

• Πώς οι σύγχρονοι μύθοι για τη σεξουαλικότητα έχουν ιστορικές ρίζες

«Πατέρα του ανθρώπινου γένους και της ηδονής,

αγάπη μου, έλα και γέμισε με με τη θεότητά σου»

Έτσι ξεκινά το Invocation à l'amour. Chant philosophique , ένα γαλλικό βιβλίο ερωτικής περίπου 1825. "Une vulve inutile est pour moi sans appas. Un Clitoris çlacé ne m'inspirerait pas." Χρειάζεται μετάφραση; Ίσως χρειαζόμαστε τις φωτογραφίες.

Το βιβλίο περιλαμβάνει στίχους και χειροποίητα σκίτσα, χαραγμένα σε πλάκες. Υπάρχει μια ορισμένη αυνανιστική χροιά σε αυτές τις εικόνες, πιθανώς έναυσμα για ένα κείμενο του 1944 (επίσης στα γαλλικά) σχετικά με τους θανατηφόρους κινδύνους του υπερβολικού αυνανισμού .

Η Γαλλία της δεκαετίας του 1820 είχε έντονη τάση προς:

• φιλοσοφική εξερεύνηση της αγάπης

• αναβίωση κλασικής αισθητικής

• μυστικές ερωτικές εκδόσεις (édition clandestine)

Προέλευση του έργου:
Το Invocation à L’Amour κυκλοφόρησε πιθανότατα ως ιδιωτική έκδοση, πιθανώς με περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, μέρος της μεγάλης παράδοσης ερωτικής τέχνης της Γαλλίας (π.χ. Restif de la Bretonne, 18ος αι., έργα Fragonard, Boucher).

Χαρακτηριστικά των εικόνων:

• Απαλή γραμμή

• Ρομαντική αισθητική

• Σκηνές τρυφερότητας, όχι χυδαιότητας

• Μίξη φιλοσοφίας και σωματικότητας

Στις αρχές του 19ου αιώνα η έννοια της σεξουαλικής υγείας ήταν πρακτικά ανύπαρκτη. Οι γιατροί βασίζονταν σε προ-επιστημονικές θεωρίες, ενώ τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα θεωρούνταν αποτέλεσμα «ηθικής αδυναμίας». Παρά ταύτα, η ερωτική τέχνη της εποχής, όπως στο Invocation à L’Amour (1825), δεν προβάλλει αρρώστια ή ενοχή· αντίθετα παρουσιάζει μια ιδανική, καθαρή οικειότητα.

Το 1825 η κοινωνία ήταν αυστηρά ετεροκανονική. Ωστόσο, υπόγεια λογοτεχνία και τέχνη κατέγραφαν πάντα μια πολυφωνία επιθυμιών. Οι μελετητές θεωρούν ότι η τέχνη λειτουργούσε ως ασφαλής χώρος για:

• ομοερωτικές υποδηλώσεις

• αισθησιακούς υπαινιγμούς

• κοινωνική κριτική μέσα από το σώμα

Οι κάρτες από το “Invocation à L’Amour – Chant Philosophique” (1825) μπορούν να περιγραφούν με ασφάλεια, ιστορικά και καλλιτεχνικά, χωρίς ρητές λεπτομέρειες, αλλά με σαφήνεια για το τι δείχνουν, τι ύφος έχουν και πώς αποτυπώνουν τον ερωτισμό.

Οι περισσότερες κάρτες παρουσιάζουν ερωτικά ζευγάρια σε στιγμές τρυφερότητας και οικειότητας.
Δεν πρόκειται για ωμή ή πορνογραφική απεικόνιση· οι σκηνές είναι αισθησιακές, με έμφαση στη σωματική εγγύτητα, τα βλέμματα, τις χειρονομίες και την ερωτική φόρτιση μεταξύ των μορφών.

Το σχέδιο

• χαλκογραφία (engraving)

• λιθογραφία

• λεπτή, καθαρή γραμμή που επιτρέπει την απεικόνιση δέρματος και υφών

• φόντα απλά ή παραβολικά, ώστε το βλέμμα να μένει στις μορφές

Η τεχνική θυμίζει τα περίτεχνα édition clandestine ερωτικά λευκώματα της Γαλλίας.

Έναρξη με φιλοσοφικό-ερωτικό τόνο

Το βιβλίο ανοίγει με επίκληση προς την «Αγάπη» ως θεότητα. Αυτή η εισαγωγή μιμείται τα αρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά invocationes, όπου ο ποιητής καλεί μια θεότητα ώστε να τον εμψυχώσει.
Η “Αγάπη” παρουσιάζεται όχι ως συναίσθημα, αλλά ως βιολογική και πνευματική δύναμη, δημιουργός της ηδονής και της ανθρώπινης φύσης.

Η γλώσσα του κειμένου

Το κείμενο χρησιμοποιεί ωμό, προκλητικό λεξιλόγιο, ασυνήθιστο για τη δημόσια λογοτεχνία της εποχής. Αυτό δεν είναι τυχαίο:

• Τα έργα της παράνομης ερωτικής βιβλιογραφίας (édition clandestine) χρησιμοποιούσαν σκόπιμα σοκαριστικούς όρους.

• Η γλώσσα λειτουργεί ως σάτιρα, ως ανατροπή ηθικών κανόνων και ως φιλοσοφικό σχόλιο για το σώμα.

• Ο συγγραφέας απευθύνεται ειρωνικά στους αναγνώστες, τους οποίους αποκαλεί με λέξεις που παραπέμπουν σε «φορείς σπέρματος», με υβριστικό αλλά ταυτόχρονα παιχνιδιάρικο τόνο.

Το ύφος θυμίζει τον Restif de la Bretonne ή τον πιο χειμαρρώδη Marquis de Sade, αλλά με σαφώς πιο ποιητική και ρυθμική δομή.

Η ωμότητα ως φιλοσοφικό εργαλείο

Αν και η φρασεολογία είναι ακραία, ο στόχος της δεν είναι απλή πρόκληση.
Ο συγγραφέας επιχειρεί να:

• αποδομήσει τα κοινωνικά ταμπού γύρω από το γυναικείο σώμα,

• σχολιάσει ειρωνικά το πώς οι άντρες της εποχής μιλούσαν για τη γυναικεία επιθυμία,

• εναντιωθεί στον πουριτανισμό της Παλινόρθωσης.

Η ωμή γλώσσα γίνεται έτσι μέσο κριτικής της ηθικολογίας, όχι αυτοσκοπός.

Η γλώσσα: ωμή, ρυθμική, τελετουργική

Η γλώσσα του ποιήματος είναι από τις πιο ιδιαίτερες στη γαλλική ερωτική παράδοση:

• Ωμό λεξιλόγιο, σχεδόν επιθετικά φυσικό.

• Ρυθμικότητα, παρά την ωμότητα.

• Μεταφορές της βιολογίας, που θυμίζουν διαφωτιστικές επιστημονικές πραγματείες.

• Ειρωνικά προσβλητική διάθεση, ειδικά προς το ανδρικό “κοινό”.

Αυτή η συνύπαρξη ωμότητας και ποιητικότητας έχει σκοπό να ταρακουνήσει τον αναγνώστη, να τον απογυμνώσει από κοινωνικές προσδοκίες και να τον αναγκάσει να κοιτάξει κατάματα την ανθρώπινη φύση.

Η σάτιρα: ειρωνεία προς την αντρική επιθυμία και την κοινωνία

Το έργο είναι γεμάτο από κρυφή σάτιρα:

• γελοιοποιεί την ανδρική εμμονή,

• αποδομεί τις κοινωνικές υποκριτικές ηθικές,

• ειρωνεύεται την αστική αιδώ,

• εκθέτει την αντίφαση: «πουριτανισμός vs. πραγματική επιθυμία».

Ο ποιητής αποκαλεί τους αναγνώστες “σπερματικές φυσαλίδες” όχι από κακία, αλλά ως φιλολογικό χαστούκι προς εκείνους που παρίσταναν τους ηθικούς αλλά κατανάλωναν μυστικά τέτοια έργα.

Οι χαραγμένες εικόνες (stipple engravings)

Οι εικόνες του βιβλίου είναι:

• λεπτομερείς χαλκογραφίες με στίγματα (stipple)

• με αισθησιακό αλλά όχι υπερ-ρεαλιστικό περιεχόμενο

• συχνά κατασκευασμένες για ιδιωτικά λευκώματα

• με ύφος που κινείται ανάμεσα στη ρομαντική τρυφερότητα και τον ιδιωτικό αυνανιστικό χαρακτήρα

Οι εικόνες είναι σύμβολα φαντασιακής επιθυμίας, όχι απλή «εικονογράφηση πράξεων».

Η σύνδεση με τον αυνανισμό

Το υλικό θυμίζει τις ηθικολογικές υστερίες γύρω από τον αυνανισμό τον 18ο και 19ο αιώνα.
Την εποχή εκείνη:

• Ο αυνανισμός θεωρούνταν «αποστράγγιση ζωτικής ενέργειας».

• Υπήρχαν ιατρικά κείμενα που μιλούσαν για «θανάσιμους κινδύνους».

• Η ερωτική τέχνη συχνά χρησιμοποιούνταν ως παράδειγμα κινδύνου στο λόγο της ιατρικής και της θρησκείας.

Το κείμενο του 1944 ανασύρει αυτή την παλιά ηθικολογική παράδοση και τη χρησιμοποιεί για να καταγγείλει υπερβολές της πορνογραφίας.

Γιατί το έργο έχει αξία σήμερα

Παρότι η γλώσσα είναι σοκαριστική:

• Είναι ιστορικό τεκμήριο ερωτικής λογοτεχνίας.

• Αποτυπώνει τις σεξουαλικές νευρώσεις και επιθυμίες μιας ολόκληρης εποχής.

• Δείχνει πώς η τέχνη χρησιμοποιούσε το σώμα ως πεδίο φιλοσοφικής και κοινωνικής σύγκρουσης.

• Αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής ιστορίας του ερωτισμού, δίπλα σε Sade, Nerciat, Dulaurens.

Διακειμενικότητα: πώς συνομιλεί με άλλα έργα

Το Invocation à l’Amour συνομιλεί με:

• Αρχαία ελληνικά ερωτικά επιγράμματα (Μουσαίος, Αρχίλοχος, Ανακρέων).

• Ρωμαϊκή ερωτική ποίηση (Οβίδιος, Λουκρήτιος).

• Nerciat και Restif de la Bretonne του 18ου αιώνα.

• Sade (όχι στο σαδικό πνεύμα, αλλά στη γλωσσική ελευθερία).

• Η υλικότητα της σωματικότητας στον Diderot.

Η γλώσσα του είναι λιγότερο φιλοσοφικά δομημένη από του Sade, αλλά πιο ρυθμικά ποιητική και πειραματική.

Το Invocation à l’Amour αξίζει να διαβαστεί γιατί:

• δείχνει πώς η τέχνη πολεμούσε τον πουριτανισμό,

• αποκαλύπτει τις διαστρεβλώσεις της ηθικής,

• συμβολίζει τη σύγκρουση κοινωνίας–φύσης,

• προβάλλει το σώμα ως χώρο αλήθειας, όχι ντροπής.

Είναι σημαντικό όχι για την ωμότητά του, αλλά για το πώς τη χρησιμοποιεί λογοτεχνικά.

Οι ερωτικές εικονογραφήσεις του Invocation à L’Amour – Chant Philosophique (1825):

• αποτελούν αισθητικά τεκμήρια μιας εποχής που έβλεπε τον έρωτα ως φιλοσοφικό ιδανικό,

• μας βοηθούν να κατανοήσουμε την εξέλιξη της σεξουαλικότητας,

• αποκαλύπτουν κοινωνικούς κώδικες, επιθυμίες και περιορισμούς,

• προσφέρουν έναν ανθρώπινο, τρυφερό και συμβολικό τρόπο να δούμε τον ερωτισμό.

Το παρελθόν συνομιλεί με το παρόν:
Η τέχνη μάς δείχνει ότι ο ερωτισμός δεν είναι μόνο σωματικός αλλά και κοινωνικός, ιστορικός, συναισθηματικός και βαθιά ανθρώπινος.

Η ψυχολογία της εποχής δεν είχε σύγχρονα εργαλεία, όμως οι εικόνες εκφράζουν συναισθηματική ένωση, τρυφερότητα και ανθρώπινη επιθυμία, στοιχεία που σήμερα συνδέουμε με τη θεωρία της οικειότητας.

• Wellcome Collection – «Invocation à l'amour, c. 1825» (Ερωτικά Vignettes)
  Ψηφιακό αρχείο του Wellcome Library με σελίδες από το «Invocation à l'amour. Chant philosophique», χαλκογραφίες και βασικά βιβλιογραφικά στοιχεία για την έκδοση (c. 1825).
  Προβολή στη Wellcome Collection
• Wellcome Collection – Erotic vignettes «L'heureuse position» & «Astre de la vie»
  Συγγενείς σελίδες από το ίδιο βιβλίο, καταλογογραφήσεις «Invocation à l'amour, c. 1825» με περιγραφές ως «Erotic vignettes» από τη συλλογή σπάνιων βιβλίων.
  Σελίδα «L'heureuse position»
  Σελίδα «Astre de la vie»
• Pretty Potache – Ανάρτηση για το «Invocation à l’amour. Chant philosophique»
  Blog-άρθρο με σύντομα σχόλια και πολλαπλές εικόνες από τις χαλκογραφίες του βιβλίου, με έμφαση στα “erotic vignettes” και τη χρονολόγηση «London, ca. 1825».
  Άρθρο & εικόνες από το βιβλίο
• Picryl – Ιστορικές εικόνες από το «Invocation à l’amour»
  Ψηφιακό αρχείο με επιμέρους εικόνες (Cupid, αλληγορικές σκηνές κ.λπ.) από το «Invocation à l’amour», ενταγμένες σε συλλογή «Erotic Art».
  Αλληγορική σκηνή με Έρωτα
  Σελίδα από το βιβλίο (συλλογή Erotic Art)
• The Guardian – Αναφορά στο «Invocation à l'amour» στην έκθεση “Institute of Sexology”
  Φωτογραφικό αφιέρωμα από τη Guardian για την έκθεση «Institute of Sexology», όπου περιλαμβάνεται σελίδα από το «Invocation à l'amour, chant philosophique» με τίτλο «Les charmes de la masturbation», σε μουσειακό/ιστορικό πλαίσιο.
  Φωτογραφικό αφιέρωμα Guardian (περιλαμβάνει σελίδα από το βιβλίο)
• Lynn Hunt – The Invention of Pornography, 1500–1800
  Κλασική συλλογική μελέτη (επιμ. Lynn Hunt) για την ιστορική γένεση της πορνογραφίας στη νεότερη Ευρώπη, με ανάλυση πολιτικής, λογοκρισίας και “obscenity”. Πολύ χρήσιμο θεωρητικό υπόβαθρο για το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το «Invocation à l’amour».
  Προβολή στο Google Books
• Walter Kendrick – The Secret Museum: Pornography in Modern Culture
  Ιστορική/πολιτισμική μελέτη για το πώς συγκροτήθηκε η έννοια της «πορνογραφίας» στη νεότερη Δύση, με αναφορές σε λογοτεχνία, τέχνη και νομικό λόγο. Ιδανικό για να δεις πώς ερμηνεύονται έργα όπως το «Invocation à l’amour» στη σύγχρονη θεωρία.
  Περιγραφή βιβλίου από University of California Press
• UNESCO – International Technical Guidance on Sexuality Education
  Επίσημος διεθνής οδηγός για την ολιστική σεξουαλική αγωγή: περιλαμβάνει θεματικές για σώμα, συναίνεση, σχέσεις, σεξουαλική υγεία και εκπαιδευτικές πρακτικές. Χρήσιμο ως “γέφυρα” ανάμεσα στην ιστορική ερωτική τέχνη και τη σύγχρονη παιδαγωγική προσέγγιση.
  Σύνοψη & πληροφορίες UNESCO
  Πλήρης οδηγός σε PDF
• WHO / UN – International Technical Guidance on Sexuality Education (συνοδευτικό υλικό)
  Συμπληρωματικό υλικό από διεθνείς οργανισμούς για τη σημασία της σεξουαλικής αγωγής σε σχέση με υγεία, συναίνεση, σχέσεις και κοινωνικά δικαιώματα.
  Σελίδα WHO για τον οδηγό CSE

" F o l l o w   U s "  :      

#AI#BLACK&WHITE#DIGITAL#DRAWING#EROTICHUMOR#FUMETTI#ILLUSTRATION#PARODY#PORNART#PRINTS#SCULPTURES#VINTAGE#ΘΕΜΑΤΙΚΑ#ΠΙΝΑΚΕΣ#ΣΚΙΤΣΟΓΡΑΦΟΙ#ΣΧΕΔΙΑΣΤΕΣ#ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ#ΧΑΡΑΚΤΕΣ
Read More: Ανακαλύψτε πώς ο ερωτισμός εκφράζεται μέσα από την τέχνη, από την αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Εξερευνήστε τα έργα και τους καλλιτέχνες που αποκάλυψαν την ομορφιά και την ένταση των ανθρώπινων συναισθημάτων.