Ο Παναγιώτης Γράββαλος γεννήθηκε στη Λαμία το 1933. Στα 18 του ήρθε στην Αθήνα, όπου ζει μόνιμα μέχρι σήμερα, για να σπουδάσει με υποτροφία του ΙΚΥ στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, με δασκάλους τον Γιάννη Μόραλη και τον Σπύρο Παπαλουκά. Μετά το 1960 στράφηκε στις Γραφικές Τέχνες, χτίζοντας μια διαδρομή που κινείται ανάμεσα στην εικόνα, την εκτύπωση και την έννοια του δημόσιου οπτικού πολιτισμού.
Στη δουλειά του υπάρχει μια σταθερή αίσθηση μέτρου: η εικόνα δεν φωνάζει, αλλά οργανώνει. Αυτό το είδος πειθαρχίας είναι που κάνει τη γραφιστική να αντέχει στον χρόνο — ειδικά όταν συνδέεται με θεσμούς, εκδόσεις και αντικείμενα που κυκλοφορούν “έξω”, στον κόσμο.
Διδασκαλία και συνεργασία με τον Α. Τάσσο
Από το 1961 μέχρι το 1967 δίδαξε στο Εργαστήριο Γραφικών Τεχνών της Σχολής Δοξιάδη, κοντά στον χαράκτη Α. Τάσσο, με τον οποίο συνεργάστηκε για τη σχεδίαση πολλών ελληνικών και ξένων γραμματοσήμων. Η μικρή κλίμακα του γραμματοσήμου απαιτεί απόλυτη καθαρότητα: η ιδέα πρέπει να “γράφει” χωρίς περιττά.
Η χαρακτική λειτουργεί εδώ ως σταθερό υπόβαθρο της εικαστικής του σκέψης και της σχέσης του με την εικόνα, μέσα σε μια ελληνική παράδοση ιστορικά διαμορφωμένη, Τι είναι η χαρακτική;.
Έρευνα: «Η ΛΑΪΚΗ ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»
Το 1968, μαζί με τον Γιώργο Βακιρτζή και τον Κώστα Τζιμούλη, άρχισαν να μαζεύουν υλικό για το βιβλίο «Η ΛΑΪΚΗ ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ», που κυκλοφόρησε το 1974. Εκεί, η καθημερινή τυπογραφία γίνεται υλικό παρατήρησης: γράμματα, επιφάνειες, ρυθμοί, και η αισθητική της πόλης όπως αποτυπώνεται χωρίς “φίλτρο”.
Η έρευνα και η έκδοση λειτουργούν εδώ σαν δεύτερο εργαστήριο: όχι μόνο παραγωγή εικόνας, αλλά και συλλογή, ταξινόμηση και παρουσίαση. Είναι ο τρόπος με τον οποίο η γραφιστική γίνεται πολιτισμικό αρχείο.
Διεθνής αναγνώριση και εκδόσεις
Το 1971, σε παγκόσμιο διαγωνισμό στη Βαρσοβία, βραβεύτηκε αφίσα του με αθλητικό περιεχόμενο με το Α’ βραβείο και έκτοτε εκτίθεται στο Μουσείο Γραφικών Τεχνών της Πολωνίας. Το 1981 κυκλοφόρησε το βιβλίο «ΟΠΤΙΚΟΝ» που ετοίμασε μαζί με τον φωτογράφο Νίκο Κοντό.
.jpg)
Έχει βραβευτεί διεθνώς για πολλά γραμματόσημά του, καθώς και με το βραβείο χαρακτικής στη Β’ Πανελλαδική Έκθεση Νέων. Παράλληλα συμμετείχε σε καλλιτεχνικές ομάδες με εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε μια εποχή που η έντυπη εικόνα είχε πραγματικό βάρος στην καθημερινότητα.
Θεσμικός ρόλος και συλλογές
Από το 1982 έως και σήμερα είναι σύμβουλος στο Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης, Δήμου Ροδίων, όπου στη διάρκεια της θητείας του οργανώθηκαν εκθέσεις Ελλήνων καλλιτεχνών. Συνέβαλε επίσης στον εμπλουτισμό συλλογών, τόσο στο ίδιο Μουσείο όσο και στη Δημοτική Πινακοθήκη του Δήμου Λαμίας.
Από το 1986, μέχρι την απορρόφησή της από την Alpha Bank, ήταν καλλιτεχνικός σύμβουλος στην Ιονική Τράπεζα. Εκεί δημιούργησε τη συλλογή χαρακτικής, επιμελήθηκε εκδόσεις και προετοίμασε τη λειτουργία του Μουσείου Χαρακτικής και Γραφικών Τεχνών της Τράπεζας.
Αθήνα 2004: ολυμπιακή ταυτότητα σε αντικείμενα
Στο διάστημα 1997–2004 ασχολήθηκε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας ως Καλλιτεχνικός Σύμβουλος στον Οργανισμό «Ο.Ε. Αθήνα 2004». Από το 1997 μέχρι την έναρξη των Αγώνων σχεδίασε πολλές από τις καρφίτσες πέτου που κυκλοφόρησαν, δουλεύοντας σε μια κλίμακα όπου η λεπτομέρεια είναι το ίδιο σημαντική με το σύμβολο.
Σχεδίασε επίσης τα 24 επίσημα συλλεκτικά νομίσματα που εξέδωσε το Νομισματοκοπείο της Τράπεζας Ελλάδος (8 χρυσά και 16 ασημένια) και επιμελήθηκε καλλιτεχνικά τα Ολυμπιακά και Παραολυμπιακά μετάλλια των Αγώνων. Εκεί, η γραφιστική γίνεται ύλη: ανάγλυφο, βάρος, επιφάνεια.
Παρουσία σε μουσεία και συλλογές
Έργα του υπάρχουν σε μουσεία χαρακτικής, γραφικών τεχνών και φιλοτελισμού διεθνώς, καθώς και στο Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης (Δήμου Ροδίων), σε δημοτικές πινακοθήκες (Ιωαννίνων, Λάρισας, Θεσσαλονίκης, Λαμίας κ.ά.) και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η διαδρομή του δεν περιορίζεται στη δημιουργία, αλλά επεκτείνεται στην οργάνωση, στη διάδοση και στην παιδεία της εικόνας.
.jpg)
Στα ύστερα χρόνια της πορείας του, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται από το μεμονωμένο έργο στη συνολική “οργάνωση” της εικόνας: συλλογές, εκδόσεις, θεσμικές συνεργασίες και αντικείμενα που κυκλοφορούν δημόσια. Εκεί η γραφιστική δεν λειτουργεί ως διακόσμηση, αλλά ως τρόπος να αποκτά μορφή η μνήμη μιας εποχής, μέσα από μικρές, ακριβείς χειρονομίες που μένουν αναγνωρίσιμες.
.jpg)
Σχολιάστε με όποιο όνομα θέλετε: ανώνυμα, με ψευδώνυμο, με το όνομα του καλύτερου πρωθυπουργού που αυτή τη στιγμή εξατμίζει 💸 τα κονδύλια, με το όνομα της πεθεράς σας σε κατάσταση μόνιμης κρίσης 🧨 ή με κάτι που μόλις σας είπε το μον αμουρ σας💃.
Πετάξτε το σκατουλάκι σας εδώ 💩 — είναι ο μόνος χώρος που δεν θα το διαβάσει αλγόριθμος, ψυχολόγος ή εισαγγελέας (λέμε τώρα).
Μπορεί να απαντήσουμε. Μπορεί να κάνουμε πως απαντήσαμε. Μπορεί να σας αγνοήσουμε με πάθος 😈.
Κι αν τελικά σας γράψουμε εκεί που μας γράφουν διαχρονικά οι σωτήρες της πατρίδας, συγχαρητήρια 🎖️: μόλις κερδίσατε μια τιμητική θέση στο πάνθεον του μπλογκ, ανάμεσα σε θρυλικά μπινελίκια, αποτυχημένες ελπίδες και ιδέες που θα έπρεπε να είχαν μείνει προσχέδια.
🖤Λατρεύουμε τα μπινελίκια — και ιδίως αυτά που τρώγονται.🔥.
Χαβ ε νάις ντέι. (ή ό,τι τέλος πάντων). 💋