Το εγκώμιο της ρουτίνας

Ένας σοβαρός αντίλογος στο παραλήρημα

της διαρκούς αλλαγής

«Καταναλωτικός ναρκισσισμός, κοινωνία του θεάματος, βιομηχανία του ελεύθερου χρόνου, κουλτούρα διασκέδασης, χείμαρροι πληροφορίας... Οι θεότητες της εποχής επιτάσσουν: «Οφείλεις να απολαμβάνεις όλο και πιο πολύ, όλο και πιο πολλά!», επικαλούμενες μιαν άκριτη επιθυμιοκρατία, εννοούμενη ως κατανάλωση πραγμάτων και εντυπώσεων. Η οποία, τελικά, μολύνει την πραγματική διαλεκτική της επιθυμίας, που εδράζεται στο δίπτυχο «επινοητική επιδίωξη για ό,τι εφικτό - αποχαιρετισμός χωρίς μνησικακία σε ό,τι αποδεικνύεται ανέφικτο». Περίοπτη θέση κατέχει εδώ το παραλήρημα των μετακινήσεων, που κατατρώει τόπους και ψυχές χρόνια τώρα. Και μεταφράζει την υποχρέωση απόλαυσης σε ακύρωση οποιουδήποτε τόπου και τρόπου: τρεχάτε και μη σταματάτε! Δεν σας χωράει ο τόπος πουθενά! Τίποτα δεν αρκεί, ποτέ δεν έχεις φτάσει!

«Η περιπλάνηση κι η περιπέτεια είναι απόλυτα σεβαστές αν θεωρούνται ένας τρόπος ζωής που επέλεξε κάποιος έπειτα από πολύ ή λίγο στοχασμό. Το πρόβλημα αρχίζει όταν κάτι τέτοιο προβάλλεται θορυβωδώς ως μόνος τρόπος και μέτρο κάθε άλλου τρόπου. Τέτοιος ναρκισσόπληκτος εγωκεντρισμός είναι αστείος και προβληματικός. Σχηματικά, υφίστανται δύο ακραία «καθαροί» τρόποι τού ζην: Η ζωή είναι αλλού – Ποτέ δεν μου φτάνει ό,τι κι αν βρω. Η περιπλάνηση και η περιπέτεια ως απόλυτος τρόπος ύπαρξης, που κινδυνεύει προφανώς να εξοκείλει σε «γκάζι στο κενό», σε ισόβια αίσθηση στέρησης, αφού εξ ορισμού το «αλλού» ποτέ δεν είναι εκεί που είσαι. Η ζωή είναι εδώ. Τιμώ ό,τι εκάστοτε μου χαρίζει η ζωή, αισθάνομαι ότι δεν θέλω τίποτε άλλο. Η γαλήνη ως απόλυτος τρόπος ύπαρξης, που κινδυνεύει προφανώς να εξοκείλει σε κοντόθωρη συνήθεια, πλήξη.

«Ο έρωτας της αδρεναλίνης και της περιπλάνησης είναι άψογος όταν αντιπροσωπεύει κίνηση εν επιγνώσει. Η ρουτίνα της αγάπης του υπάρχοντος είναι άμεμπτη όταν είναι στάση ψυχής εν επιγνώσει. Όποιος εν επιγνώσει θέλει την περιπέτεια, καλώς να την αναζητήσει. Μόνο να μην αρρωσταίνει όποτε η ζωή του συναντά τη ρουτίνα. Κι όποιος χαίρεται τη ρουτίνα ως εραστής της γαλήνης, καλώς. Μόνο να μη βασίζεται στην αυταπάτη ότι ποτέ δεν θ’ αντιμετωπίσει περιπέτεια και δοκιμασία - ότι όλα όσα μπορεί να ζήσει ένας άνθρωπος εξαντλώνται σε όλα όσα ζει ο ίδιος.

«Η πραγματικότητα έχει ως εξής: Ο χρόνος της ύπαρξης είναι κατ’ αρχήν αραιός, χωρίς φοβερές εκλάμψεις και ασυνέχειες, συνήθης. Κάθε τόσο αναφύονται κομβικές στιγμές όπου παίζονται πολλά. Η φοβερή συνάντηση με ανθρώπους, καταστάσεις, πράγματα, η ανεπανάληπτη εμπειρία, ο συγκλονισμός του νου και του σώματος, το ρηξικέλευθο άλμα, η ένταση και η ακραία αίσθηση κινδύνου ή κατάκτησης δεν περιλαμβάνονται στο μενού κάθε ώρας. Δεν πειράζει! Η σταθερότητα και η ασφάλεια της ρουτίνας, οι σίγουρες χαρές της δεν είναι στο απυρόβλητο της αιφνίδιας ή της βραδείας, ακόμη και της ανεπαίσθητης μεταβολής, που φέρνει απώλειες, αποσταθεροποιήσεις, πόνους και επώδυνες ανασκοπήσεις και αναθεωρήσεις. Δεν πειράζει! Περιπέτεια και ρουτίνα αντιπροσωπεύουν δύο συστατικές όψεις του βίου. Ισόρροπη αίσθηση του ζην σημαίνει τιμώ τη λογική των πραγμάτων και δεν επιδιώκω ψυχαναγκαστικά ούτε να είναι κάθε στιγμή πυκνή ούτε να μη συναντήσω ποτέ τη ζόρικη στιγμή της αλήθειας. Χαίρομαι και τιμώ και την αραιή χρονικότητα και τη μεστή πυκνότητα. Δεν εξαρθρώνω το δίπολο της ύπαρξης για να ταΐσω την αυταπάτη «ή περιπέτεια ή ρουτίνα». Κάθε αληθινή ζωή αγνοεί τέτοιους αλληλοαποκλεισμούς. Βασίζεται στη συνύπαρξη αραιής - πυκνής ύπαρξης. Και ευδαίμων είναι όποιος φτάσει σε προσωπική αναλογία τους, που να ταιριάζει στο δικό του μέτρο και στην αλήθεια της ψυχής του».

Νίκος Σιδερής-Έψιλον