Τα Ευτράπελα της Δραχμής

Με τη Δραχμή Ήταν Αλλιώς

Η Δραχμή και το Χιούμορ: Αστείες Ιστορίες από το Νόμισμα που Μας Μεγάλωσε

Μια αττική δραχμή θα χρειαζόσασταν στην αρχαία Αθήνα για να φάτε ένα χοιρινό ποδαράκι. Όσο και το ημερομίσθιο ενός ανειδίκευτου εργάτη. Μισό οβολό, για τρεις κοτύλες λάδι. Αν θέλατε να αγοράσετε οικόπεδο και σπίτι στην αρχαία Αμφίπολη, θα έπρεπε να ξηλωθείτε. Δωδεκάμισι στατήρες θα έφευγαν από τη δική σας τσέπη και θα πήγαιναν στην τσέπη του πωλητή. Οι στατήρες ήταν χρυσοί και είχαν βάρος από 8,60 έως 8,75 γραμμάρια. Αν θέλατε μόνο σπίτι, θα σας κόστιζε 2.800 δρχ.

Αν η δραχμή μπορούσε να μιλήσει, θα είχε να μας διηγηθεί χιλιάδες ιστορίες — άλλες δραματικές, άλλες συγκινητικές, αλλά και πολλές ξεκαρδιστικές. Πριν γίνει το ευρώ η καθημερινότητά μας, η δραχμή ήταν παντού: στις τσέπες, στα ταμεία, στα τραγούδια, στα ανέκδοτα, ακόμη και στις βρισιές μας. Και σήμερα, δύο δεκαετίες μετά την «εξόρισή» της, επιστρέφει πού και πού, κυρίως μέσα από το χιούμορ και τη νοσταλγία.

«Της μιας δραχμής τα γιασεμιά» — όταν η φτήνια έγινε ποίηση

Η πιο γνωστή φράση που συνδέθηκε με τη δραχμή είναι ίσως το τραγούδι του Αττίκ, «Της μιας δραχμής τα γιασεμιά».
Η ιστορία πίσω του λέει πως ο συνθέτης, μετά από έναν τσακωμό με αγαπημένη του, βγήκε βόλτα χωρίς λεφτά και αγόρασε —με την τελευταία του δραχμή— ένα γιασεμί από πλανόδιο. Το τραγούδι γράφτηκε αμέσως μετά, κι έτσι μια ασήμαντη μονάδα νομίσματος έγινε σύμβολο ρομαντισμού.

Χιουμοριστικά, όμως, η φράση έμεινε και στην καθημερινότητα:
όταν κάτι είναι πολύ φτηνό ή πολύ μικρό, λέμε ακόμα «ε, της μιας δραχμής είναι αυτό!». Από ποίηση σε ανέκδοτο, με μία φράση.

Η δραχμή ως κοσμηματάκι  

Από τότε που πέρασε στο χρονοντούλαπο, η δραχμή έγινε και… αξεσουάρ. Πολλοί κρατούν παλιά κέρματα και τα μετατρέπουν σε μενταγιόν, σκουλαρίκια ή μπρελόκ — άλλοτε για λόγους νοσταλγίας κι άλλοτε γιατί «φέρνουν γούρι».
Το αστείο είναι πως τα ίδια κέρματα που κάποτε δεν έφταναν ούτε για τσίχλα, τώρα πωλούνται στο Etsy ή στο Μοναστηράκι με 10 ευρώ το ένα.
Από 50 δραχμές → σε 10 ευρώ. Οικονομικό θαύμα made in Greece!

Το ανέκδοτο με το περίπτερο

Ένα από τα πιο κλασικά «δραχμικά» ανέκδοτα λέει:

— Πόσο κάνει η τσίχλα;
— 20 δραχμές.
— Πάρε 100 δραχμές.
— Δεν έχω ρέστα.
— Δεν πειράζει, κράτα τα — να μάθεις να έχεις ρέστα την άλλη φορά.

Ίσως το ανέκδοτο να μην έχει πια νόημα για τους μικρότερους, αλλά τότε, οι τσίχλες όντως κόστιζαν 20 δραχμές και τα «ρέστα» είχαν τη δική τους αξία — κυριολεκτικά και μεταφορικά: ο πελάτης «τιμωρεί» τον περιπτερά αφήνοντάς του παραπάνω, για πλάκα.

Οι «κομμένες» δραχμές της ανάγκης

Σε διάφορες κρίσεις του 20ού αιώνα, έχουν καταγραφεί ιστορίες για ανθρώπους που έκοβαν στα δύο τα τραπεζογραμμάτια για να μοιράσουν «ισοδύναμα» χρέη ή για να εξοφλήσουν πρόχειρα έναν φίλο.
Φυσικά, το χαρτονόμισμα έχανε την αξία του, αλλά η πράξη έμενε ως ανέκδοτο:
«Πάρε μισή δραχμή, τα υπόλοιπα όταν πληρωθώ!»
Έτσι κι αλλιώς, η ελληνική εφευρετικότητα δεν γνωρίζει όρια — ούτε καν στα χαρτονομίσματα.

Η δραχμή στα memes και στα social

Τα τελευταία χρόνια, η δραχμή έχει γίνει πρωταγωνίστρια σε memes. Εικόνες όπως:

«Με 500 δραχμές έπαιρνες σοκολάτα, αναψυκτικό και σου έμεναν και ρέστα»
συνοδεύονται από φωτογραφίες παιδιών της δεκαετίας του ’90 να χαμογελούν μπροστά σε ψυγεία Algida.

Φυσικά, η αλήθεια είναι ότι ούτε τότε τα πάντα ήταν τόσο φτηνά — αλλά η νοσταλγία κάνει θαύματα. Και το χιούμορ βοηθά να θυμόμαστε την εποχή εκείνη πιο γλυκά.

Η δραχμή στην κουβέντα: «Δώσε δυο δραχμές μυαλό!»

Η δραχμή επιβιώνει και μέσα στη γλώσσα. Εκφράσεις όπως

«Δεν αξίζει ούτε μια δραχμή»
«Δώσε δυο δραχμές μυαλό»
ή
«Με τρεις δραχμές τα ’βγαζε πέρα»
χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα, παρά το ότι η γενιά που τις έλεγε έχει πια περάσει στο ευρώ εδώ και 20 χρόνια.
Η γλώσσα, βλέπεις, κρατάει το χιούμορ και τις αναμνήσεις πιο δυνατά κι από το νόμισμα.

«Πάρ’ τα σε ψιλά, γιατί δεν έχω να στα αλλάξω»

Την εποχή εκείνη, οι μικρές συναλλαγές γίνονταν με κέρματα των 1, 2, 5 και 10 δραχμών.
Πολλές φορές ο περιπτεράς ή ο μπακάλης δεν είχε ρέστα και έδινε... καραμέλες αντί για ψιλά!
Έτσι έβγαινε και η γνωστή ατάκα:
— Δεν έχω ρέστα.
— Ε, δώσε μου καραμέλες τότε!
Και το πιο αστείο: οι καραμέλες όντως είχαν υπολογιστεί «λογιστικά» ως 5 δραχμές η μία!

Αυτό το λέγανε οι μαγαζάτορες ή οι πελάτες για να προειδοποιήσουν πως αν πληρώσεις με μεγάλο χαρτονόμισμα (π.χ. 5.000 δραχμές), δύσκολα θα σου δώσουν ρέστα.
Γι’ αυτό προτιμούσαν να έχουν όλοι “ψιλά” — δηλαδή μικρές αξίες, νομίσματα των 10, 20, 50 ή 100 δραχμών.
Αν δεν είχες ψιλά, ο περιπτεράς συχνά έδινε καραμέλες για ρέστα, για πλάκα ή από ανάγκη.

Ο «σπάστης» του πεντοχίλιαρου

Όταν το χαρτονόμισμα των 5.000 δραχμών κυκλοφόρησε (με τον Κολοκοτρώνη), όλοι ήθελαν να το δουν — αλλά κανείς δεν ήθελε να το χαλάσει.
Έτσι, κυκλοφορούσε το εξής πείραγμα:

«Άμα σου χαλάσω το πεντοχίλιαρο, θα πάω ζητιάνος σπίτι!»
Και πράγματι, αν το “έσπαγες”, δύσκολα ξαναμαζευόταν ρέστα.

 «Άμα στο χαλάσω, θα πάω ζητιάνος σπίτι!»

δηλαδή θα μου φύγουν όλα τα ρέστα και δεν θα έχω τίποτα άλλο να δώσω στους επόμενους.

Το ανέκδοτο με το «νόμισμα τύπου Καποδίστρια»

Όταν κυκλοφόρησαν συλλεκτικά κέρματα (όπως το 5δραχμο του Καποδίστρια ή το 100δραχμο του 1990 με την Αφροδίτη), πολλοί πίστευαν πως είχαν «μεγάλη αξία».
Έτσι άρχισε να κυκλοφορεί ανέκδοτο:

— Έχω ένα 5δραχμο Καποδίστρια, πόσο πιάνει;
— Τίποτα. Αν θες, πάρε άλλο ένα και παίξε τάπες!

Το «μεροκάματο του τρόλεϊ»

Ανέκδοτο της δεκαετίας του ’80:

— Πόσο κάνει το εισιτήριο του τρόλεϊ;
— 15 δραχμές.
— Και ο μισθός σου;
— 30.000.
— Δηλαδή θέλεις 2.000 εισιτήρια για να τα βγάλεις πέρα!
Σαρκασμός απέναντι στην τότε ακρίβεια — που, αν και ακούγεται αστείο, ήταν πολύ πραγματικό σχόλιο για την εποχή.

 Η «δραχμή της νύφης»

Στα χωριά, υπήρχε το έθιμο να ρίχνουν δραχμές μέσα στο νυφικό παπούτσι «για να ’χει λεφτά το ζευγάρι».
Όμως σε μια γνωστή ιστορία από τα Τρίκαλα, η νύφη είχε τόσο σφιχτό παπούτσι που όταν τελείωσε ο γάμος… δεν μπορούσε να το βγάλει!
Έμεινε γνωστή ως «η νύφη της δραχμής».

Οι «πλαστές» δραχμές της λαϊκής

Στις λαϊκές αγορές, πολλοί δοκίμαζαν την τύχη τους με «περίεργα» κέρματα που έμοιαζαν με κανονικά.
Έτσι βγήκε και η ατάκα:

«Άμα δεν το πιάνει ο μαγνήτης, είναι πλαστό!»
Κανείς δεν ήξερε πραγματικά πώς να το ελέγξει, αλλά το λέγαν όλοι με σιγουριά.

Το ανέκδοτο του μισθού

— Πόσα παίρνεις το μήνα;
— 100.000 δραχμές.
— Και τι τα κάνεις;
— Τα κάνω ρέστα.

Κλασικό ανέκδοτο για την εποχή των χαμηλών μισθών και των «φευγαλέων» χρημάτων.

Το μπακάλικο με τις… πιστώσεις

Στη δεκαετία του ’70–’80, πολλοί ψώνιζαν «βερεσέ».
Ο μπακάλης έγραφε με μολύβι πίσω από το τετράδιο:

«Τάκης — 240 δραχμές (φέτα, ψωμί, ρέγκα)»
Μια φορά, ένας πελάτης πήγε να πληρώσει κι ο μπακάλης του είπε:
— Δεν χρωστάς τίποτα, ρε φίλε. Σβήστηκε από μόνο του, έσβησα με τη γόμα!

Οι πρώτες “δραχμές” του παιδιού

Για πολλά παιδιά των ’80s–’90s, η πρώτη τους οικονομική εμπειρία ήταν:

«Μπαμπά, δώσε μου 10 δραχμές να πάρω παγωτό!»
Και πάντα ερχόταν η ατάκα:
«Παγωτό πήρες χτες, πάρε τσίχλα σήμερα!»
Η τσίχλα ήταν φτηνότερη — 20 δραχμές αντί για 100–150 το παγωτό.

Μια δραχμή αξίζει όσο η ανάμνηση

Η δραχμή ήταν πολλά περισσότερα από ένα νόμισμα — ήταν μάρτυρας μιας Ελλάδας πιο απλής, πιο αυθεντικής, αλλά και γεμάτης εφευρετικότητα και αυτοσαρκασμό.
Σήμερα, ζει μέσα από τα ανέκδοτα, τα τραγούδια, τα memes και τα νομισματικά κοσμήματα.
Κι αν ποτέ ξανακούσουμε κάποιον να λέει «με τη δραχμή ήταν αλλιώς», χαμογελάμε. Γιατί, ναι — με τη δραχμή ήταν αλλιώς… αλλά κυρίως, ήταν πιο αστεία.

" F o l l o w   U s "  :   

#AI#BLACK&WHITE#DIGITAL#DRAWING#EROTICHUMOR#FUMETTI#ILLUSTRATION#PARODY#PORNART#PRINTS#SCULPTURES#VINTAGE#ΘΕΜΑΤΙΚΑ#ΠΙΝΑΚΕΣ#ΣΚΙΤΣΟΓΡΑΦΟΙ#ΣΧΕΔΙΑΣΤΕΣ#ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ#ΧΑΡΑΚΤΕΣ
Read More: Ανακαλύψτε πώς ο ερωτισμός εκφράζεται μέσα από την τέχνη, από την αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Εξερευνήστε τα έργα και τους καλλιτέχνες που αποκάλυψαν την ομορφιά και την ένταση των ανθρώπινων συναισθημάτων.