Νταμάσκο

Το νταμάσκο  δεν είναι απλώς ύφασμα – είναι σύμβολο παράδοσης, θρησκευτικής ευλάβειας και αστικής αισθητικής.

τα νταμάσκα υφάσματα τα κρεμάνε και στα παράθυρα, ειδικά τις Άγιες Μέρες του Πάσχα στην Κέρκυρα, και ιδιαίτερα στο ιστορικό κέντρο (Παλιά Πόλη).

Στην Κέρκυρα, όταν ακούμε τη λέξη «νταμάσκο», αναφερόμαστε σε έναν παραδοσιακό τύπο ύφασμα, αλλά και ευρύτερα σε υφάσματα ή φορεσιές που έχουν πλούσιο, διακοσμητικό χαρακτήρα. Η λέξη προέρχεται από το "Δαμασκό" (Δαμασκός), την πρωτεύουσα της Συρίας, που ήταν ιστορικά φημισμένη για τα πολυτελή μεταξωτά και βαμβακερά υφαντά της.

Στην κερκυραϊκή κουλτούρα:

• Νταμάσκο λέγεται το βαρύ, πολυτελές ύφασμα, συχνά με ανάγλυφα μοτίβα (π.χ. λουλούδια, γεωμετρικά σχέδια).

• Χρησιμοποιούνταν παραδοσιακά για:

  • Επίσημες φορεσιές (ειδικά από τις αρχόντισσες).

  • Κουρτίνες και ταπετσαρίες σε σαλόνια αρχοντικών.

  • Λειτουργικά ενδύματα (π.χ. για εκκλησιαστικά ή εορταστικά ρούχα).

• Ακόμη και σήμερα μπορείς να ακούσεις τη λέξη σε φράσεις τύπου «φορούσε ένα νταμάσκο φόρεμα» — δηλαδή ένα βαρύ, καλοραμμένο ύφασμα με σχέδια, σχεδόν σαν μπροκάρ.

  
  
  

Το νταμάσκο στο Πάσχα της Κέρκυρας:

1. Στολές των φιλαρμονικών:

   • Οι μουσικοί των φιλαρμονικών (που παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις πασχαλινές πομπές) συχνά φορούν στολές εμπνευσμένες από στρατιωτικά ή αυτοκρατορικά πρότυπα, με στοιχεία νταμάσκου (ειδικά οι επωμίδες, γιλέκα, μανίκια).

   • Το νταμάσκο δίνει αίσθηση αρχοντιάς και τελετουργικού μεγαλείου.

2. Επιτάφιοι και εκκλησιαστική διακόσμηση:

   • Τα κάλυμμα του Επιταφίου, τα πέπλα, και οι λειτουργικές στολές των ιερέων είναι συχνά φτιαγμένα από νταμάσκο ή μπροκάρ, με χρυσά ή πορφυρά σχέδια.

   • Στην περιφορά του Επιταφίου, αυτό το ύφασμα προσδίδει μια βαθιά κατανυκτική και επιβλητική αίσθηση.

3. Ντυσίματα πιστών & αρχόντων:

   • Παλαιότερα, οι αρχόντισσες της Κέρκυρας φορούσαν φορέματα από νταμάσκο το Μεγάλο Σάββατο το πρωί (στη ρίψη των μπότηδων), ως ένδειξη γιορτινής μεγαλοπρέπειας.

   • Ακόμα και σήμερα, παραδοσιακές φορεσιές ή στολές παλαιών χορωδιών περιέχουν αυτό το ύφασμα.

     
     
     

Τα νταμάσκα στα παράθυρα – Πασχαλινή διακόσμηση:

1. Στα «καντούνια» (στενά δρομάκια) και γύρω από την πάνω και κάτω πλατεία (Σπιανάδα), θα δεις παράθυρα και μπαλκόνια στολισμένα με:

   • Νταμάσκο υφάσματα (ή παρόμοια πολυτελή υφάσματα).

   • Συνήθως βαθύ κόκκινο, μπορντό, πορφυρό ή χρυσαφί – χρώματα που συμβολίζουν τη μεγαλοπρέπεια και τη θρησκευτικότητα.

2. Γιατί το κάνουν;

   • Είναι ένδειξη σεβασμού για την περιφορά του Επιταφίου και των φιλαρμονικών.

   • Αποτελεί μια παραδοσιακή "σκηνοθεσία" του δρόμου: σαν να ντύνεται ολόκληρη η πόλη με τελετουργικά "κοστούμια".

   • Είναι επίσης ένα υπόλειμμα βενετσιάνικου εθίμου: όταν περνούσαν επίσημες πομπές, οι κάτοικοι στόλιζαν τα σπίτια με υφάσματα και λάβαρα.

     
     
     

3. Τι άλλο βάζουν μαζί με τα νταμάσκα;

   • Κεριά ή φαναράκια στα περβάζια.

   • Λουλούδια ή σταυρούς με φύλλα φοίνικα.

   • Και βέβαια... περιμένουν με τους μπότηδες στο χέρι το Μεγάλο Σάββατο για τη ρίψη!

Η παράδοση αυτή έχει τις ρίζες της στη Βυζαντινή εποχή, όπου τα νταμάσκα χρησιμοποιούνταν για να στολίζουν τα σπίτια σε θρησκευτικές και επίσημες γιορτές. Αργότερα, κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας, το έθιμο αυτό διατηρήθηκε και εξελίχθηκε, αποτελώντας σήμερα αναπόσπαστο μέρος των πασχαλινών εορτασμών στην Κέρκυρα .​

Read More: Ανακαλύψτε πώς ο ερωτισμός εκφράζεται μέσα από την τέχνη, από την αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Εξερευνήστε τα έργα και τους καλλιτέχνες που αποκάλυψαν την ομορφιά και την ένταση των ανθρώπινων συναισθημάτων.