Μια μέρα στη δίκη των Πυρήνων της Φωτιάς

Παρασκευή 11 Μαΐου. Ειδι­κά διαμορφωμένη αίθουσα των φυλακών Κορυδαλλού ή «έκτακτο στρατοδικείο», όπως το αποκαλούν όσοι τάσσονται χωρίς καμιά επιφύλαξη υπέρ των κα­τηγορούμενων για την υπόθεση της οργάνωσης Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς. Μικρό αριθμητικά το ακροα­τήριο και κάπου εκεί «τρύπωσε» και το «Π».
Κυριαρχεί γενικώς η αίσθηση ότι δομείται μια έντονη συμβολική σχέ­ση του χώρου της δίκης με θεατρική σκηνή και, με τη γενικότερη έννοια του όρου, με τη σκηνογραφία, όπου πρωταγωνιστές, κομπάρσοι και θια­σώτες συμπλέκονται σε δραματουρ­γικά ιντερμέδια.
Το πρώτο πράγμα που αναπόφευκτα σκέφτεται κανείς ακούγοντας εκστατι­κά το ρετσιτατίβο σέκο των αγέχορων είναι πως αυτοί οι μικροί... διάβολοι – «μωρά με τις κατσαρόλες» τα είχε αποκαλέσει το ιερατείο των αυθεντιών της αντιτρομοκρατικής – θα μπορού­σαν να είναι πετυχημένοι μάνατζερ στις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες.
Παιδιά αστικών οικογενειών στη συντριπτική πλειονότητά τους, υψηλού μορφωτικού επιπέδου, με δομη­μένη σκέψη κι εκφορά λόγου, ανε­ξάρτητα από το αν συμφωνεί ή δια­φωνεί κανείς με τους ισχυρισμούς και την επιχειρηματολογία τους.
Ποιοι και τι ήταν αυτό που τα έφε­ρε στα εκρηκτικά σύνορα της ιλεγκαλιστικής αντιπαράθεσης με όλα όσα συμβολίζουν την καθεστηκυία τάξη και εξουσία; Ο Κροπότκιν κι ο Μπα­κούνιν, θ’ αντιπαραθέσει κανείς, ήταν σαρξ εκ της σαρκός της ρωσικής αρι­στοκρατίας, αλλά τάχθηκαν αναφαν­δόν στο πλευρό του προλεταριάτου. Κι όχι στην πιο ήρεμη εκδοχή του.

Κάνει... μπαμ
Ούτε και οι δύο μέντορες του πα­γκόσμιου αναρχισμού όμως εισβάλ­λουν καθοριστικά στην αντίληψη των νέων ανθρώπων που κάθονται στα εδώλια των κατηγορουμένων. Κάνει... μπαμ από μακριά πως αποτελούν λα­τρευτικούς μύστες του εισηγητή στον ισοπεδωτισμό του νιχιλισμού. Οπαδοί του ένοπλου προφήτη Σεργκέι Γκενάντιεβιτς Νετσάγιεφ.
«Η οργάνωσή μας έχει μόνον έναν σκοπό, την ολική χειραφέτηση και ευτυχία του λαού, δηλαδή των κοινών εργαζομένων... Η χειραφέτηση και η ευ­τυχία μπορεί να επιτευ­χθεί μόνο μέσω μιας ολοκληρωτικά κατα­στροφικής λαϊκής επανά­στασης...
Η μόνη σωτήρια για τον λαό επανάσταση είναι αυτή που ξεριζώνει ολόκληρο το κρα­τικό σύστημα κι εξολοθρεύ­ει όλες τις κρατικές παραδόσεις του καθεστώτος και των κυρίαρχων τάξεων της Ρωσίας. Επομένως η ορ­γάνωσή μας δεν σκοπεύει να επιβά­λει στο λαό κάποια οργάνωση από τα πάνω...». [Από την «Κατήχηση του επαναστάτη»].
Η συγκεκριμένη αναφορά του ντοστογιεφσκικού ήρωα στο επικό αρι­στούργημα «Έγκλημα και τιμωρία» δι­αχέεται στον λόγο και την επιθετική αντίληψη των μικρών επαναστατών. «Προκάτ δίκη», «προειλημμένη από­φαση», «ταξικά και ιδεολογικά απέ­ναντι» είναι μόνο ορισμένες από τις φράσεις - κλειδιά που ανιχνεύονται ως προσδιοριστικές της φιλοσοφικής και πολιτικής δομής τους.
Κι ενώ θα περίμενε ο οποιοσδήπο­τε αυτά τα παιδιά, οι κατηγορούμε­νοι, να έχουν συνθλιβεί στις μυλόπε­τρες των πολυετών πρωτόδικων κα­θείρξεων, τα βλέπεις διαρκώς χαμο­γελαστά να πειράζονται μεταξύ τους, να «φλερτάρουν» με το ακροατήριο, ενώ και η στάση τους προς την έδρα -παρ’ ότι ευθύς εξαρχής δεδηλωμένα αρνητική - δεν κρίνεται ως εχθρική, με την εξαίρεση των αναφορών στο πρόσωπο του εισαγγελέα.
Κάπου εδώ τελειώνει η σκηνογραφική πα­ρουσίαση του θε­άτρου της δίκης, με την επισήμαν­ση πως εξωτερικά, στον στενό προ­κάτ διάδρομο και το ασφυκτικά   αποπνικτικό προαύλιο, συνωστίζονται... η ΕΚΑΜ, η αντιτρομοκρατική και εκπρόσωποι άλλων ειδικών υπηρε­σιών της αστυνομίας, οι οποίοι καταγράφουν τα πά­ντα... για λόγους ασφάλει­ας.
Στο καθαυτό μέρος της δίκης τώρα, ακόμη και ως αποσπασματική θεώρη­ση ενός αλυσιδωτού πλέγματος γεγο­νότων, αναδρομών κι εξιστορήσεων - αφηγήσεων οιονεί γνωστών και ανε­πίδεκτης αμφισβήτησης ιστορικά κα­ταχωρισμένων περιστατικών, η ημέρα έκρυβε εκπλήξεις.

«Δεν είδα», «δεν άκουσα»
Στη θέση του μάρτυρα βρέθηκε ο αρχηγός της αντιτρομοκρατικής την περίοδο που οι υφιστάμενοί του έκα­ναν, στις 23 Σεπτεμβρίου 2009, λίγες μόνο ώρες μετά την έκρηξη της χύτρας στο σπίτι της Λούκας Κατσέλη στο Κο­λωνάκι, την έφοδο στη διπλοκατοικία της οδού 25ης Μαρτίου στο Χαλάν­δρι, στη διάρκεια της οποίας βρέθηκαν ένας άρτιος ωρολογιακός μηχανισμός και υλικά κατασκευής.
Η κατάθεση του ανθρώπου που ορ­γάνωσε και συντόνισε όλο αυτόν τον ορυμαγδό δράσεων και ενεργειών, ώστε να γίνουν οι πρώτες συλλήψεις, να εκδοθούν εντάλματα σύλληψης και στη συνέχεια κάποιοι εξ αυτών να ανα­λάβουν την πολιτική ευθύνη για λογα­ριασμό της οργάνωσης, ήταν εκ διαμέ­τρου αντίθετη του ουρανομήκους θο­ρύβου που ξεσηκώθηκε τότε.
Ο εκ των κορυφαίων αξιωματικών «συνελήφθη» να καταφεύγει σε ασά­φειες. Και δεν μιλάμε για όποιον κι όποι­ον, αλλά για έναν αξιωματικό με σπάνι­ες περγαμηνές πείρας και αξιοσύνης στη διοίκηση και διαχείριση περιστατικών όλων των επιπέδων κρισιμότητας. Ο αρχηγός επέλεξε όμως την τακτική τού «δεν ξέρω», «δεν είδα», «δεν άκου­σα». Ούτε πρόσωπα της υπηρεσίας που διοικούσε και τώρα διώκονται ποινικά για αδικήματα ούτε τμηματάρχες και δι­ευθυντές που διοικούσε ούτε σε ποιους ανώτερους ανέφερε και πότε.
Μάλιστα, υποστηρίχθηκε, για να θε­μελιωθεί το πνεύμα και η φιλοσοφία της όλης κατάθεσης, ότι καμία παρα­κολούθηση, κανενός σπιτιού και κα­νενός ύποπτου δεν υπήρξε μέχρι τρεις ημέρες πριν από τη βόμβα στο σπίτι της Λούκας Κατσέλη, αλλά τότε το προτσές της έρευνας άλλαξε δραστικά, καθώς το καθόρισε ένα... ανώνυμο τηλεφώνη­μα, το οποίο υπέδειξε το σπίτι στο Χα­λάνδρι!
Ο εκ των κατηγορούμενων για τη Συ­νωμοσία Χρήστος Τσάκαλος, ο οποίος υπήρξε από τους πρώτους που ανέλα­βαν την πολιτική ευθύνη για τις ιδεολο­γικές αναφορές της οργάνωσης, όπως επίσης και ο Γιώργος Νικολόπουλος, ρώτησαν επίμονα και κατ’ επανάληψη τον αρχηγό της αντιτρομοκρατικής για δημοσιεύματα και αποκαλύψεις του Τύ­που σχετικά με πρόσωπα και ενέργει­ες της οργάνωσης που υπήρχαν αποτυπωμένα στα πληροφοριακά δελτία, πολλούς μήνες πριν από την έφοδο στη διπλοκατοικία της οδού 25ης Μαρτίου στο Χαλάνδρι στις 23 Σεπτέμβρη 2009. Για την παρακολούθηση των ύπο­πτων το καλοκαίρι στην Ικαρία και για την περιβόητη πλέον... «Επιχείρηση βερμούδα», όπως και πολλά άλλα. Για το αν και ποιους θεωρούσε η αντιτρο­μοκρατική μέλη της οργάνωσης πριν από τις συλλήψεις και τα εντάλματα. Ωστόσο ο αρχηγός δήλωσε παντελή άγνοια και απέδωσε τα δημοσιεύματα σε δημοσιογραφικά συμπεράσματα κι απόψεις.

«Δεν είμαστε στα Εξάρχεια»
Για τον Χρήστο Τσάκαλο οι πληροφορίες ότι ως όνομα βρίσκεται στο στόχαστρο των βασικών ύποπτων εμπλοκής όχι μόνο στη Συνωμοσία, αλ­λά και σε άλλες οργανώσεις της «νεοτρομοκρατίας» και πως η παρουσία του διαχέεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του αντάρτικου πόλης, ήταν, από δημοσιογραφική άποψη, «κοινό μυστικό» αρκετά πριν από τις 18 Φεβρουαρίου 2009, όταν ο Επαναστατικός Αγώνας τοποθέτησε τη σούπερ βόμβα των 50 κιλών Anfo στα κεντρικά γραφεία της Citibank στην Κηφισιά, μέσα σε παγιδευμένο αυτοκίνητο που ευτυχώς δεν ανατινάχτηκε.
Μάλιστα και για εκείνη την ενέργεια υπήρχε συσχετισμός του, δεδομένου ότι το σπίτι του βρί­σκεται ακριβώς στην απέναντι πλευρά της εθνι­κής οδού.
Ο τότε αρχηγός και νυν απόστρατος ανώτα­τος αξιωματικός αρνήθηκε ότι τα Εξάρχεια είναι ένας χώρος στον οποίο υπάρχουν εγκατεστημέ­να κλιμάκια και της αντιτρομοκρατικής και της ΕΥΠ, τα οποία ακτινογραφούν όλα όσα συμβαί­νουν και επιχειρούν να εισέλθουν στα άδυτα των ενδεχόμενων όσων ιλεγκαλιστικών μεθόδων με­τέρχεται η... «πλατεία».
Από την πλευρά της, πάντως, αξίζει να επιση­μανθεί ότι η υπεράσπιση των κατηγορούμενων σημείωσε μία προς μία τις αντιφάσεις και ζήτη­σε κατ’ αντιπαράσταση εξέταση με αξιωματικό - υφιστάμενο, λίγα σκαλιά τότε κάτω από τον αρ­χηγό, ο οποίος άλλα είπε, όπως επίσης και την κλήση για να καταθέσουν στο δικαστήριο ο τό­τε αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Χρήστος Μαρκογιαννάκης, καθώς και οι δημοσιογράφοι Αλέξης Παπαχελάς και Τάσος Τέλογλου, σε εκ­πομπή των οποίων είχε πει εντελώς διαφορετικά πράγματα ο αρχηγός.
Κατά τ’ άλλα, σε αντίθεση με τους πάροικους στο εδώλιο του κατηγορούμενου, οι συνήγο­ροι έσπευσαν να διακηρύξουν την εμπιστοσύνη τους στην αμεροληψία της έδρας και στη διατύ­πωση της τελικής απόφασης, απαλλαγμένης από υποβολείς και... ιδεολογικές επιρροές.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η δίκη συνεχί­ζεται χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει πώς ακριβώς θα εξελιχθεί. Αν κρίνουμε από τα όσα έχουν εκτυλιχθεί μέχρι τώρα και από όσα περι­γράφουμε σήμερα, δεν αποκλείεται να έχουμε και άλλες εκπλήξεις...

Περί κρίσης και αριστερής διεξόδου
Το τι εστί «επαναδιαπραγμάτευση» του χρέους ή του μνημονίου εντός Ε.Ε. δεν μπορούμε παρά να περιμένουμε να το δούμε στην πράξη μετά τις εκλογές, αφού πλέον o στόχος αυτός υιοθετείται από τη ρητορική όλων των κομμάτων, από διαφορετική βεβαίως σκοπιά, πλην του ΚΚΕ. Στον αντίποδα αυτής της κυρίαρχης άποψης και τάσης έχουν σταθερά ταχθεί οι καθηγητές του Πανεπιστημίου του Λονδίνου Στάθης Κουβελάκης και Κώστας Λαπαβίτσας, παρότι αμφότεροι στήρι­ξαν τον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές - ο πρώτος μετέχο­ντας στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του σχήματος, ο δεύτερος πιο αποστασιοποιημένα και με δεδο­μένη την κριτική στάση του στο ζήτημα της παρα­μονής στο ευρώ.
Οι δυο τους λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές κυκλοφόρησαν ένα βιβλιαράκι («Κρίση και αρι­στερή διέξοδος - Θέσεις για ένα κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο», εκδ. Λιβάνη), το οποίο περιέχει κωδικοποιημένα και συνοπτικά τις θέσεις τους για μια αριστερή πρόταση διεξόδου από την κρίση, θέτοντας ως κομβικό το ζήτημα της εξόδου από το ευρώ.
Σημειώνουν, λοιπόν, μεταξύ άλλων, ότι η δημι­ουργία του ευρώ με απώτερο στόχο να αποτελέ­σει ένα παγκόσμιο ισχυρό νόμισμα που θα αντα­γωνιζόταν το δολάριο είναι στόχος «κάθε άλλο από κοινωνικά ουδέτερος». Αντιθέτως, «η ΟΝΕ εξυπηρετεί κυρίως τα συμφέροντα των μεγάλων βιομηχανικών και τραπεζικών συμφερόντων της Ευρώπης, που είναι συνυφασμένα με την ιμπερια­λιστική κυριαρχία της Γερμανίας στην Ε.Ε. Συγκεκριμένα η ΟΝΕ ασκεί τεράστιες πιέσεις στη μισθωτή εργασία και έχει δημιουργήσει νέα αντί­θεση κέντρου - περιφέρειας στην Ευρώπη». Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση της κρίσης είχε ως πρώτο μέλημα την προστασία της ΟΝΕ και ήταν απολύ­τως «συνεπής προς τα τραπεζικά και βιομηχανικά συμφέροντα που κυριαρχούν στον πυρήνα της». Με άλλα λόγια, η στρατηγική επιλογή της Ε.Ε. ήταν «η επιβολή της λιτότητας που θα μεταφέρει το κόστος της κρίσης στη μισθωτή εργασία, αλλά και στα κράτη της περιφέρειας».

Θέμα χρόνου
Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η πολιτική αυτή είναι αδύνατο να συνεχιστεί σε βάθος χρόνου και πως το σπάσιμο της ΟΝΕ με τη σημερινή της μορφή είναι θέμα χρόνου. Για τους ίδιους η λύση του προβλήματος βρίσκε­ται στην έξοδο από την ΟΝΕ (πράγμα το οποίο αναλύεται στο συγκεκριμένο βιβλίο, όπως και σε πληθώρα άρθρων και παρόμοιων δημόσιων παρεμβάσεων), κάτι που όμως δεν αντιστοιχεί σήμερα σε κάποιο υπαρκτό πολιτικό σχέδιο. Κι εδώ εντοπίζουν τη μεγάλη πολιτική αντίφαση σήμερα. Όπως σημειώνουν: «Η πρόσδεση στον ευρωπαϊσμό ή η αποφυγή ουσιαστικής ρήξης μαζί του, που χαρακτηρίζει και τα τέσσερα μεγάλα κόμματα της μεταπολίτευσης, έχει λειτουργήσει αποτρεπτικά για τον σχηματι­σμό αξιόπιστης εναλλακτικής πρότασης αντιμε­τώπισης της κρίσης. Δεν επιτρέπει επίσης να εκφραστεί η αντίδραση και ο σκεπτικισμός απέναντι στην ΟΝΕ και την Ε.Ε., που αναμφίβολα υπάρχει μέσα στα εργατικά, τα μικρομεσαία και τα αγροτι­κά στρώματα.
Η φθορά που παρουσιάζουν τα δύο κόμματα εξουσίας, καθώς ταυτίζονται με την επιβολή της πολιτικής της τρόικας, έχει δημιουργήσει περι­θώριο για συνεχή εμφάνιση νέων κομμάτων. Δεν κλείνει όμως το κενό, διότι κανένα από τα νέα κόμματα δεν παίρνει ξεκάθαρα θέση κατά της ΟΝΕ, ούτε και φαίνεται έτοιμο να έρθει σε ρήξη με την Ε.Ε.
Το αγκυλωμένο και δειλό πολιτικό σύστημα της χώρας δεν μπορεί να δώσει έκφραση στο ανατρε­πτικό ρεύμα που υπάρχει στις τάξεις που πλήτ­τονται και που αναβλύζει ελεύθερα στις μαζικές πρακτικές λαϊκής διαμαρτυρίας και πολύμορφης αντίστασης.
Εμφανίζεται έτσι το παράδοξο μιας κοινωνίας που ποτέ δεν έχει βρεθεί τόσο κοντά σε μια μεγάλη ανατροπή κατά τις τελευταίες δεκαετίες, με εντυ­πωσιακά για τα σημερινά ευρωπαϊκά δεδομένα εξεγερσιακά χαρακτηριστικά, αλλά ταυτόχρονα δεν μπορεί να σχηματίσει πραγματική εναλλακτι­κή πρόταση διεξόδου από την κρίση». Η ανάλυσή τους έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, είτε συμφωνεί κάποιος με την τελική πρότασή τους εί­τε όχι. Συνεπώς πρόκειται για ένα βιβλίο που αξί­ζει τον κόπο να διαβαστεί...
topontiki