Francisco Goya

Francisco Goya – Ο ζωγράφος που αντίκρισε το σκοτάδι της ψυχής

Μάγισσες στον αέρα 1798

«Ο ύπνος της λογικής γεννά τέρατα.»

Η φράση αυτή, γραμμένη κάτω από μια από τις πιο γνωστές χαλκογραφίες του Francisco Goya, θα μπορούσε να συνοψίσει ολόκληρη τη ζωή και το έργο του. Έναν καλλιτέχνη που βρέθηκε ανάμεσα σε δύο αιώνες, δύο κόσμους, δύο εσωτερικές πραγματικότητες: την ορατή και την αθέατη.

Τα πρώτα χρόνια – από την αυλή του βασιλιά στη σιωπή της κώφωσης

Ο Francisco José de Goya y Lucientes γεννήθηκε το 1746 στο μικρό χωριό Fuendetodos της Ισπανίας. Από νωρίς έδειξε το ταλέντο του στη ζωγραφική και σπούδασε κοντά στον δάσκαλο José Luzán στη Σαραγόσα. Το πάθος του τον οδήγησε στη Μαδρίτη και αργότερα στην Ιταλία, όπου γνώρισε τη μνημειακότητα και την πειθαρχία της κλασικής τέχνης.

Γρήγορα έγινε περιζήτητος στην Αυλή των Βουρβόνων, δημιουργώντας πορτραίτα για βασιλείς, δούκες και ευγενείς. Ο Goya ήξερε να αποδίδει όχι μόνο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά των μοντέλων του, αλλά και τη σιωπηλή ειρωνεία πίσω από τα βλέμματα της αριστοκρατίας. Στο έργο The Family of Charles IV, για παράδειγμα, αποτυπώνει την ισχύ και τη ματαιοδοξία της βασιλικής οικογένειας με τρόπο σχεδόν σατιρικό.

Ληστής που Απογυμνώνει μια Γυναίκα 1800

Όμως, γύρω στο 1792, μια σοβαρή ασθένεια τον άφησε εντελώς κουφό. Από εκεί και πέρα, η τέχνη του άλλαξε. Η εξωτερική λάμψη έσβησε και τη θέση της πήρε ο εσωτερικός θόρυβος – η σύγκρουση ανάμεσα στη λογική και στο παράλογο, ανάμεσα στην πίστη και στην αμφιβολία.

Los Caprichos – Ο ύπνος της λογικής

Η σειρά Los Caprichos (1799) σηματοδοτεί μια νέα εποχή στη ζωή του. Πρόκειται για 80 χαλκογραφίες γεμάτες σαρκασμό, κοινωνική σάτιρα και υπαρξιακή αγωνία. Εκεί, ο Goya δεν είναι πια ο ζωγράφος των ευγενών, αλλά ο παρατηρητής των ανθρώπινων παθών.

Γυμνή Μάγια 1800

Η πιο διάσημη από αυτές, The Sleep of Reason Produces Monsters, δείχνει έναν άνδρα κοιμισμένο πάνω σε ένα γραφείο, ενώ γύρω του ξεπηδούν νυχτερίδες, κουκουβάγιες και σκιές – σύμβολα των δαιμόνων που γεννά η λήθη της λογικής. Είναι μια βαθιά ανθρώπινη παραβολή: όταν κοιμάται η σκέψη, ξυπνούν τα τέρατα.

 Los Desastres de la Guerra – Ο τρόμος του πολέμου

Όταν οι ναπολεόντειες δυνάμεις εισέβαλαν στην Ισπανία το 1808, ο Goya έγινε μάρτυρας της αγριότητας του πολέμου. Δεν ζωγράφισε ηρωικές σκηνές ή νίκες, αλλά την ωμή φρίκη της ανθρώπινης βίας.
Η σειρά Los Desastres de la Guerra (1810-1820) αποτελεί ένα από τα πιο αντιπολεμικά έργα στην ιστορία της τέχνης. Στις χαλκογραφίες αυτές βλέπουμε εκτελέσεις, βασανισμούς, πείνα, νεκρούς στρατιώτες και αμάχους. Ο Goya δε μιλά για νικητές και ηττημένους – μιλά για θύματα.

Αλληγορία του Έρωτα. Έρωτας και Ψυχή

Η ζωγραφική του την ίδια περίοδο αποτυπώνει το ίδιο πνεύμα: το συγκλονιστικό The Third of May 1808 (1814) δείχνει την εκτέλεση Ισπανών πατριωτών από τα στρατεύματα του Ναπολέοντα. Ο άντρας με το λευκό πουκάμισο, με τα χέρια υψωμένα, μοιάζει να θυσιάζεται για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

 Οι Μαύρες Ζωγραφιές – Pinturas Negras

Γυμνό κορίτσι που κοιτάζεται στον καθρέφτη -1797

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, απομονωμένος και κουρασμένος από τον κόσμο, ο Goya δημιούργησε μια σειρά έργων που θεωρούνται από τα πιο σκοτεινά στην ιστορία της τέχνης. Ζωγραφισμένες απευθείας στους τοίχους του σπιτιού του, οι Pinturas Negras είναι γεμάτες δαίμονες, φαντάσματα και μορφές παρανοϊκές.

Ο Saturn Devouring His Son (Κρόνος που καταβροχθίζει τον γιο του) είναι ίσως το πιο διάσημο από αυτά. Ο θεός του χρόνου, τυφλωμένος από φόβο, καταστρέφει το ίδιο του το αίμα. Είναι μια μεταφορά για την ανθρώπινη αυτοκαταστροφή — και ίσως για τον ίδιο τον καλλιτέχνη που έβλεπε την κοινωνία να τρώει τα παιδιά της.

Η τελευταία περίοδος – Εξορία και γαλήνη

Το 1824, ο Goya εγκαταλείπει την Ισπανία και μετακομίζει στη Γαλλία, στη Bordeaux. Εκεί βρίσκει λίγη ηρεμία, ζωγραφίζοντας πιο απλά και τρυφερά έργα, όπως το The Milkmaid of Bordeaux, όπου το φως επιστρέφει μετά από τόσα χρόνια σκοταδιού.
Πεθαίνει το 1828, μακριά από την πατρίδα του, αφήνοντας πίσω έναν κόσμο γεμάτο ερωτήματα.

 Η κληρονομιά του Goya

Sketch for Truth Rescued by Time, Witnessed by History 1798

Ο Goya δεν ήταν απλώς ένας ζωγράφος. Ήταν ένας στοχαστής με πινέλο. Μέσα από τα έργα του, κατέγραψε την εποχή του αλλά και τις πιο μύχιες πτυχές της ανθρώπινης ψυχής.
Επηρέασε βαθιά τους ρομαντικούς, τους ρεαλιστές και τους εξπρεσιονιστές – από τον Delacroix και τον Manet έως τον Picasso και τον Francis Bacon.

Το βλέμμα του Goya μας κοιτάζει ακόμη μέσα από τις σκιές. Μας θυμίζει πως η τέχνη δεν είναι μόνο ομορφιά – είναι και μαρτυρία. Είναι το φως που προβάλλει μέσα από το σκοτάδι της ψυχής.

Πηγές

• Britannica – Francisco Goya

• The Art Story – Francisco Goya Artist Overview

• Museo del Prado – Goya Collection

• Artsper Blog – The Stories Behind Goya’s Paintings

• Metropolitan Museum of Art – Goya and the Spanish Enlightenment

" F o l l o w   U s "  :   

#AI#BLACK&WHITE#DIGITAL#DRAWING#EROTICHUMOR#FUMETTI#ILLUSTRATION#PARODY#PORNART#PRINTS#SCULPTURES#VINTAGE#ΘΕΜΑΤΙΚΑ#ΠΙΝΑΚΕΣ#ΣΚΙΤΣΟΓΡΑΦΟΙ#ΣΧΕΔΙΑΣΤΕΣ#ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ#ΧΑΡΑΚΤΕΣ
Read More: Ανακαλύψτε πώς ο ερωτισμός εκφράζεται μέσα από την τέχνη, από την αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Εξερευνήστε τα έργα και τους καλλιτέχνες που αποκάλυψαν την ομορφιά και την ένταση των ανθρώπινων συναισθημάτων.